De eerste postzegels

De geboorte van de postzegel dateert van 6 mei 1840. Groot-Brittannië gaf toen de allereerste postzegel uit, de inmiddels wereldberoemde ‘’Penny Black’’. Maar hoe ontvingen mensen hun post vóór deze tijd en wat leidde uiteindelijk tot het idee over het invoeren en gebruiken van postzegels?

Jarenlang werd er gebruik gemaakt van primitieve bericht systemen. Tot 1840 werkten alle systemen zonder het voordeel van een postzegel, onafhankelijk van de doordachtheid en primitiviteit.

Pre-postzegel tijdperk
In de vroege jaren van de posterijen bestonden postzegels en enveloppen nog niet. Enveloppen werden meestal niet gebruikt omdat ze werden gezien als een extra vel papier dat de kosten omhoog joeg. Wanneer iemand een brief wou verzenden werd deze opgevouwen en dicht gemaakt. De persoon die de brief ontving betaalde de verzendkosten. Omdat de tarieven destijds zeer hoog waren weigerden veel mensen deze in ontvangst te nemen.

In werkelijkheid ontwikkelden velen geheime codes om de posterijen om de tuin te leiden. Zo plaatste men geheime teksten op de buitenkant van de brief zodat de inhoud werd overgebracht. Het enige wat de geadresseerde dan moest doen was de geheime boodschap lezen en de brief weigeren zodat men er niet voor hoefde te betalen. Dit was de hoofdreden voor de posterijen om een systeem met vooraf te betalen portokosten in te voeren.

Invoering postzegel

In 1837 introduceerde Sir Rowland Hill, een Britse onderwijzer, de ‘Post Office Reforms’. Hierin stelde hij een ingrijpende hervorming van de Engelse Posterijen voor. De post zou in het vervolg betaald worden door de verzender in plaats van de geadresseerde en de betaling zou worden vereffend door een klein stukje gekleurd papier op de buitenkant van de brief: de inmiddels wereldberoemde POSTZEGEL! Over het voorstel van Hill werd hevig gediscussieerd de jaren daarna, maar na een serieuze discussie werd dit revolutionaire idee ingevoerd in 1840. Op 6 mei 1840 (de eerste dag van geldig gebruik) waren de eerste door de overheid gedrukte postzegels verkrijgbaar.

De eerste postzegel werd door de legendarische Sir Rowland Hill zelf ontworpen. Deze kostte 1 penny en was bedrukt met het profiel van Koningin Victoria. Omdat de postzegel geprint was in zwart werd deze snel bekend als de ‘Penny Black’ – ’s werelds meest populaire postzegel. De eerste postzegels waren niet geperforeerd, wat inhield dat de mensen zelf de postzegels van de vellen moesten knippen. De eerste ‘losse’ postzegels verscheen in 1854 in Groot-Brittannië. De Verenigde Staten van Amerika volgden in 1857.

De populariteit van het nieuwe postsysteem steeg razend snel. Het duurde dan ook niet lang voordat andere landen soortgelijke systemen invoerden. In 1847 gaven de Amerikaanse Posterijen de eerste postzegels uit: een 5-cent postzegel met een afbeelding van Benjamin Franklin en een 10-cent postzegel met een afbeelding van George Washington.

De verzamelaar

Met de geboorte van de postzegel werd ook de postzegelverzamelaar ofwel filatelist geboren. Snel nadat de postzegels werden geïntroduceerd door Groot-Brittannië in 1840 begonnen talloze mensen ze te verzamelen. In 1841 plaatste een vrouw zelfs een advertentie in de London Times waarin ze om hulp vroeg bij het verzamelen van postzegels. Hiermee wou ze haar slaapkamer muur behangen.

De twee termen filatelie en filatelist, die refereren naar het verzamelen en bestuderen van postzegels werden afgeleid uit het Griekse woorden phileo (ik hou van) en ateleia (vrij van lasten). Ateleia (vrij van lasten) was in de zin van dat postzegels het post tarief vervingen. Toen de eerste filatelisten begonnen met het verzamelen van deze interessante stukken papier kon niemand vermoeden hoe waardevol en populair deze zouden worden. Tegenwoordig staat postzegel verzamelen zelfs bekend als ‘de Koning van de hobby’s’.

De komst van speciale herdenkingszegels zorgde voor een gigantische stijging van de populariteit van postzegels verzamelen. De eerste Amerikaanse herdenkingszegel uit de historie werd uitgegeven in 1893 ter viering van de ontdekking van de ‘Nieuwe Wereld’ door Christopher Columbus. Een aantal van deze zegels vertegenwoordigen nu een waarde van enkele duizenden euro’s!

De postzegel heeft vele veranderingen ondergaan sinds de eerste uitgifte in 1940. Ze zijn sindsdien geperforeerd, opgerold en geprint in vele verschillende kleuren. Postzegels zijn inmiddels geïntroduceerd in vele soorten, formaten en ontwerpen. Dit zorgt er mede voor dat postzegels tot op de dag van vandaag ongekend populair zijn over de gehele wereld.

 

<< terug